November is de beste maand voor melancholie
De dagen zijn kort en om 4 uur in de middag begint het al weer schemerig te worden. De door mij vaak genoemde en bewonderde dichter J.C. Bloem heeft dat erg goed uitgedrukt in zijn gedicht november.
NOVEMBER
Het regent en het is november:
Weer keert het najaar en belaagt
Het hart, dat droef, maar steeds gewender,
Zijn heimelijke pijnen draagt.
En in de kamer, waar gelaten
Het daaglijks leven wordt verricht,
Schijnt uit de troosteloze straten
Een ongekleurd namiddaglicht.
De jaren gaan zoals zij gingen,
Er is allengs geen onderscheid
Meer tussen dove erinneringen
En wat geleefd wordt en verbeid.
Verloren zijn de prille wegen
Om te ontkomen aan den tijd;
Altijd november, altijd regen,
altijd dit lege hart, altijd.
Is melancholie erg? Nee juist niet want de mooiste kunst komt voort uit melancholie. Onbekommerde vrolijkheid begint al snel te vervelen. Terwijl je eindeloos kunt zwelgen in melancholie.
Dichters als Baudelaire,Rimbaud Slauerhoff en Bloem. Schrijvers als Goethe, Reve en Couperus
waar zouden zij zijn zonder melancholie?
Dat melancholie gelijk staat aan depressiviteit zoals Freud stelde in Rouw en misverstand (1917) is een misverstand.Want melancholie is verdriet waaraan een tikje lichtvoetigheid is toegevoegd"
(Arnon Grunberg)
De muziek waar de pure melancholie het best in naar voren komt is de Fado. Het Portugese levenslied waar het verlangen het verdriet de weemoed en de melancholie wordt bezongen.
Zoals hieronder door Christina Branco
In de Nederlandse literatuur is Slauerhoff een goed voorbeeld van een melancholisch dichter. Een goed voorbeeld van pure melancholie is zijn gedicht "Het Einde" uit 1936
HET EINDE
Vroeger toen ‘k woonde diep in t land,
Vrat mij onstilbaar wee;
Zoals een gier de lever, want
Ik wist: geen streek geeft mij bestand,
En k zocht het ver op zee.
Maar nu ik ver gevaren heb
En lag op den oceaan alleen,
Waar zelfs Da Cunha en Sint-Heleen
Niet boren door de kimmen heen,
Voel ik het trekken als een eb
Naar 't verre, vaste, bruine land...
Nu weet ik: nergens vind ik vree,
Op aarde niet en niet op zee,
Pas aan die laatste smalle ree
Van hout in zand.
In de 21e eeuw is de melancholie langzaam aan het verdwijnen. Het is niet modern meer. Het Amerikaanse optimisme heeft ons samen met een langere levensverwachting en economische vooruitgang uitsluitend het beeld gegeven dat het leven 1 groot feest is. Daar heeft zelf 11 september en de oorlog in Irak niks aan kunnen veranderen.
"Just Do It" is de uitgeholde kreet van het begin van de 21e eeuw.
Ook al ben ik niet modern, toch blijf ik trouw aan de melancholie. Dit omdat het voor mij een troostend gedachte is dat uiteindelijk het graf of de urn een ieders laatste bestemming is. En tot die tijd is het goed om dat iedere dag te beseffen. Want de liefde en de dood zijn uiteindelijk het belangrijkst in elk mensenleven.
Tot slot heb ik mijn 5 mooiste melancholische liedjes op een rij gezet.
1. Serge Gainsbourg-Manon
2. David Sylvian-Darkest Dreaming
3. Beth Gibbons-Mysteries
4. Sigur Ros- Untitled#1
5. Thomas Dybdahl-If we want it- It's right
